Kecap rundayan (basa Sunda)
Kecap rundayan dina Basa Sunda nyaéta kecap asal anu geus dirarangkénan. Ku ayana rarangkén ieu, hiji kecap asal bisa ngajanggélék jadi ratusan kecap.
Topik Kecap Basa Sunda |
---|
|
Topik Kecap Rundayan dina Basa Sunda |
---|
Rarangkén hareup: |
Aturan rarangkén basa Sunda jeung kumaha conto cara ngalarapkeunana, bisa ditoong dina Poesaka Soenda (PS) No.4-6 Oct-Dec 1924 [1]. Tétéla ku cara ngarundaykeun, hiji kecap dasar bisa jadi puluhan kecap. Komo deui upamana digabungkeun jeung ngarajék.
Rupa-rupa Rarangkén
éditDina basa Sunda, aya opat rupa rarangkén:
- Rarangkén gabungan
- Rarangkén tengah
- Rarangkén tukang
- Rarangkén barung
Rarangkén hareup
éditRarangkén hareup (en:afix}), nyaéta rarangkén anu ngantét dihareupeun kecap dasarna.
Rarangkén tengah
éditRarangkén tengah (en:infix), nyaéta rarangkén anu nyalusup ditengaheun kecap dasarna.
Rarangkén tukang
éditRarangkén tukang (en:suffix), nyaéta rarangkén anu ngantét ditukangeun kecap dasarna.
Rarangkén barung
éditRarangkén barung (en:confix), nyaéta leuwih ti hiji rarangkén anu dipakéna babarengan, anu upama dileungitkeun salah sahiji, éta kecap jadi euweuh hartina.
Conto
éditContona, tina kecap serat bisa dirundaykeun jadi :
Kecap | Katerangan | Kecap | Katerangan | Kecap | Katerangan | |||
1. | serat | 30. | diseratkeunana | 15 + -na | 59. | disareratna | ||
2. | nyerat | N- + 1 | 31. | kaseratkeunana | 16 + -na | 60. | kasarerat | |
3. | diserat | di- + 1 | 32. | silihseratan | silih- + 5 | 61. | kasareratna | |
4. | kaserat | ka- + 1 | 33. | silihseratanana | 62. | nyareratan | ||
5. | seratan | 1 + -an | 34. | silihseratkeun | 63. | nyareratanana | ||
6. | nyeratan | N- + 5 | 35. | silihseratkeunana | 64. | disareratan | ||
7. | diseratan | di- + 5 | 36. | panyeratan | 65. | disareratna | ||
8. | kaseratan | ka- + 5 | 37. | panyeratanana | 66. | disareratkeun | ||
9. | paseratan | pa- + 5 | 38. | pangnyeratkeun | pang- + 14 | 67. | disareratkeunana | |
10. | serateun | -eun + 1 | 39. | dipangnyeratkeun | di- + 38 | 68. | sarerat | 1 + -ar- |
11. | piserateun | pi- + 10 | 40. | dipangnyeratkeunana | 69. | sareratna | ||
12. | pinyerateun | pi- + 2-eun | 41. | pangnyeratankeun | 70. | sarerateun | ||
13. | seratkeun | 1 + -keun | 42. | dipangnyeratankeun | 71. | sarerateunana | ||
14. | nyeratkeun | 2 + -keun | 43. | dipangnyeratankeunana | 72. | sarerataneun | ||
15. | diseratkeun | 3 + -keun | 44. | serataneun | 73. | sarerataneunana | ||
16. | kaseratkeun | 4 + -keun | 45. | serataneunana | 74. | sareratkeun | ||
17. | seratna | 1 + -na | 46. | seratkeuneun | 75. | sareratkeuneun | ||
18. | nyeratna | 2 + -na | 47. | seratkeuneunana | 76. | sareratkeuneunana | ||
19. | diseratna | 3 + -na | 48. | mangnyeratkeun | N- + 38 | 77. | pipaserataneun | pi- + pa- + 44 |
20. | kaseratna | 4 + -na | 49. | mangnyeratkeunana | 78. | pipaserataneunana | ||
21. | seratanana | 5 + -na | 50. | mangnyeratankeun | 79. | pikaserateun | ||
22. | nyeratanana | 6 + -na | 51. | mangnyeratankeunana | 80. | pikaserataneunana | ||
23. | diseratanana | 7 + -na | 52. | sinerat | 1 + -in- | 81. | pidiserateun | |
24. | kaseratanana | 8 + -na | 53. | sineratna | 82. | pidiserateunana | ||
25. | paseratanana | 9 + -na | 54. | barangserat | barang- + 1 | 83. | pimangnyeratankeun | pi- + 50 |
26. | serateunana | 10 + -na | 55. | barangseratan | 84. | pimangnyeratankeunana | ||
27. | piserateunana | 11 + -na | 56. | nyarerat | 2 + -ar- | 85. | pimangnyeratkeun | |
28. | pinyerateunana | 13 + -na | 57. | nyareratna | 86. | pimangnyeratkeunana | ||
29. | nyeratkeunana | 14 + -na | 58. | disarerat |
Sumber
édit- ↑ Garapan KBS 1924 anu dimuat dina Poesaka Soenda No. 4-6 Oct-Dec 1924. [[1]]