Kabupatén Purworejo

Kabupatén Purworejo (Basa Jawa: Purwareja), nyaéta salah sahiji kabupatén di Propinsi Jawa Tengah. Ibukotana nyaéta Purworejo. Kabupatén ieu wawatesan jeung Kabupatén Wonosobo sarta Kabupatén Magelang di beulah kalér, Propinsi Daérah Istiméwa Yogyakarta di beulah wétan, Sagara Indonésia di beulah kidul, sarta Kabupatén Kebumen di beulah kuloneunnana.

Kabupatén Purworejo

Lambang Kabupatén Purworejo
{{{foto}}} {{{caption}}}
Peta lokasi Kabupatén Purworejo
Motto	-
Propinsi	Jawa Tengah
Ibukota	Purworejo
Lega Wilayah	1.034 km²
Kordinat	-
Pangeusi  · Jumlah  · Kapadetan	709.000 (2003) 685 jiwa/km²
Administratif  · Kacamatan  · Désa/kal	16 -
Dasar hukum	UU No. 13/1950
Tanggal	-
Bupati	Hj. Yuli Hastuti, S.H
{{{kapala daerah1}}}	{{{nami kapala daerah1}}}
Kode aréa	0275
DAU	Rp. 281.270.000.000
Ramatloka: -

Géografi

Beulah kidul wewengkon Kabupatén Purworejo mangrupa dataran handap. Beulah kalérna mangrupa pagunungan, bagéan tina Pagunungan Serayu. Dina wawatesan jeung DIY, aya Pagunungan Menoréh.

Purworejo aya dina jalur utama lintas kidul Pulo Jawa. Kabupatén ieu ogé diliwatan ku jalur kareta api, nu stasion panggedéna aya di Kutoarjo.

Babagian Administratif

Kabupatén Purworejo ngawengku 16 kacamatan, nu dibagi deui kana sajumlah désa jeung kalurahan. Pusat pamaréntahannana aya di Kacamatan Purworejo. Kacamatan-kacamatan di Purworejo nyaéta:

• Kacamatan Bagelén
• Kacamatan Banyuurip
• Kacamatan Bayan
• Kacamatan Bener
• Kacamatan Bruno
• Kecamatan Butuh
• Kacamatan Gebang
• Kacamatan Grabag
• Kacamatan Kaligesing
• Kacamatan Kemiri
• Kacamatan Kutoarjo
• Kacamatan Loano
• Kacamatan Ngombol
• Kacamatan Pituruh
• Kacamatan Purwodadi
• Kacamatan Purworejo

Sajarah

Prasasti Kayu Ara Hiwang kapanggih di Désa Boro Wétan (Kacamatan Banyuurip), anu lamun dikonvérsikeun kana kalénder Maséhi nyaéta tanggal 5 Oktober 901.

Tata kota Purworejo mangrupa warisan tata guna lahan ti jaman pamaréntahan Hindia Walanda. Sajumlah wangunan kuno masih karawat tur dipigunakeun nepi ka kiwari, di antarana Masjid Jami' Purworejo (taun 1834), bumi dines bupati (taun 1840), jeung wangunan nu kiwari dipikawanoh minangka Gareja GPIB (taun 1879). Alun-alun Purworejo legana 6 héktar, cénah mah mangrupa alun-alun panggedéna di Pulo Jawa.

Paékonomian

Pertanian

Aktivitas ékonomi kabupatén ieu gumantung kana séktor pertanian, di antarana paré, jagong, sampeu, jeung hasil palawija lianna. Séntra paré aya di Kacamatan Ngombol, Purwodadi, jeung Banyuurip. Jagong utamana dihasilkeun di Kacamatan Bruno. Sampeu lolobananana dihasilkeun di Kacamatan Pituruh.

Dina hambalan propinsi, Purworejo jadi salah sahiji séntra panghasil rempah-rempah (Basa Jawa: empon-empon), nyaéta: kapulaga, kamukus, temulawak, cikur, konéng, jeung jahé. Lian ti keur bungbu pasakan, ogé digunakeun keur bahan baku jajamu. Empon-empon nu panglobana dihasilkeun di Purworejo nyaéta kapulaga. Séntra produksina aya di Kacamatan Kaligesing, Loano jeung Bener. Konsumén tutuwuhan empon-empon nyaéta tukang jajamu gandong, pangusaha industri jajamu jawa, jeung rumah makan.

Kurang leuwih 75 pabrik jajamu di Jawa Tengah ngandelkeun bahan baku ti kabupatén ieu. Nya kitu deui pangusaha jajamu tradisional di Cilacap, saperti Jaya Guna, Serbuk Sari, Serbuk Manjur, jeung Cap Tawon Sapi. Nu mareuli biasana ngadatangan kira-kira lima toko bahan jajamu di Pasar Balédono.

Ingon-ingon

Dina widang ingon-ingon, hasna Purworejo nyaéta embé peranakan ettawa (PE), nyaéta embé ti India nu awakna jangkung. Peternakaan kambing PE utamana di Kacamatan Kaligesing. Sésana ti Kacamatan Purworejo, Bruno, jeung Kemiri.

Di Kacamatan Kaligesing, embé ieu dikawinkeun jeung embé lokal sahingga kacipta embé PE ras Kaligesing. Unggal taun rébuan embé dipasarkeun ka luar Purworejo, kaasup ka Jawa Wétan (Ponorogo, Kediri, Trenggalek), Sumatra (Bengkulu jeung Jambi), Riau, sarta Kalimantan (Banjarmasin).

Industri

Dina widang industri, Purworejo boga industri tékstil di Kacamatan Banyuurip. Lian ti tekstil, di kacamatan ieu aya dua industri pangolahan kayu nu ngagawekeun 387 tanaga gawe. Industri séjénna ngagawekeun 235 tanaga gawe di Kacamatan Bayan. Kiwari hasil industri nu mimiti naek daun nyaéta nyieun bal keur maén bal. Industri ieu mimiti dirintis taun 2002 di Désa Kaliboto, Kacamatan Bener, Purworejo, méré kna Adiora geus nembus pasar mancanagara.

Inohong ti Purworejo

• Jan Toorop, pelukis Walanda.